In de klas legt de juf legt uit wat er aan de hand is. Tjeerd laat zich moeizaam corrige ren, kan niet luisteren tijdens kringgesprekken en heeft het hoogste woord. Regelmatig roept hij dat hij dingen makkelijk vindt, en dat is pijnlijk voor klasgenootjes die hard moeten werken om alles onder de knie te krijgen. Op zich is hij een lieve jongen, maar als dit zo doorgaat, gooit de groep hem eruit. Ze heeft dat eerder gezien en wil het graag voorkomen.
Het beeld komt ons bekend voor en natuurlijk willen wij niet dat Tjeerd een buiten staander wordt. We spreken een vervolggesprek af om als school en thuis meer op één lijn te komen, en ter voorbereiding krijgen wij een lijstje mee dat juf heeft gekregen van de interne begeleidster.
Als brave kinderen beginnen wij die avond aan ons huiswerk, maar na een korte blik op het lijstje kan ik niet meer lachen. Het A4’tje is een waslijst van wat kinderen in het algemeen en ons kind in het bijzonder zou moeten leren. Verbijsterd neem ik de lijst door met zo’n veertig dingen als: begroeten bij binnen komen en weggaan, feliciteren als iemand jarig is, bedanken voor een cadeautje, sorry zeggen, excuses aanbieden… Ik voel een enorme weerstand opborrelen: ‘Dit gaat over modelburgers! Dit heb ik allemaal pas geleerd toen ik twintig was, en Tjeerd is net zes! En dan complimentjes geven…’ en ik prik mijn partner in zijn arm: ‘Dat kan jij nog steeds niet! En Tjeerd moet dat nu al kunnen?’ Mijn partner stelt voor om rustig de lijst door te nemen, maar ik ben niet te stuiten: ‘Kijk dit: dat kan ik nog steeds niet, en ik zal het waarschijnlijk ook nooit leren.’
‘Het gaat niet over jou’, doorbreekt hij mijn tirade. We leggen de lijst weg, en de volgen de dag begin ik aan een informatieronde: hoe gedraagt Tjeerd zich in andere situaties?Alledaags ouderschapOp één lijn komen met school…Alledaags ouderschap - Parel van Panama149Op het schoolplein zegt de opvangmoeder van de tussenschoolse opvang: ‘Nee, geen problemen met Tjeerd. Lieve jongen, zeker nu er lego is. Je moet hem gewoon taakjes geven.’
Ik bel de naschoolse opvang en de leidster herkent het probleem niet: ‘Maar ja, bij ons mag hij meer zijn eigen zin doen dan op school…’ Gerustgesteld hang ik op. Voorlo pige conclusie: het probleem speelt momenteel alleen op school. Tjeerd zelf wordt gepeild door zijn vader: ‘Kringgesprek? Papa, dat is tijdsverspilling. Ik leer er niks.’ We maken er een bijlesactie van: hoe gedraag je je tijdens een kringge sprek? Ik vertel dat het mij ook wel eens overkomt in een vergadering – ook een soort kringgesprek – en dat ik ook denk: ‘Zonde van mijn tijd’ – maar dat hoort nu eenmaal bij het leven. Ik onthul dat ik dan maar aan leuke dingen ga denken – waarna ik me afvraag of ik wel een goede moeder ben… De volgende avond gaan we verder met ons huiswerk. Manlief en ik zitten weer aan de tafel. ‘Die lijst, dat gaat niet werken’, open ik. ‘Het belangrijkste is dat we juf het gevoel geven dat we meewerken. We moeten kost wat kost voorkomen dat ze niet meer in Tjeerd wil investeren.’ Hij is de verstandigste van ons twee.
‘Maar hoe doen we dat?’ – Stilte.
‘Laten we dingen bedenken die bij ons passen en die toch de communicatie verbete ren…’, opper ik. ‘Waarom niet het schriftje opnieuw invoeren, net als op de crèche. Dat was een fijne manier van uitwisselen met de leidsters.’ De juf is ziek en drie weken later vindt het vervolggesprek plaats. Tot onze opluchting èn die van de juf gaat het eigenlijk al stukken beter. Zij heeft een paar manieren gevon den om met Tjeerd om te gaan. Af en toe de hulpmeester zijn vindt hij erg leuk, en het schept niet alleen een band, maar hij leert ook om aardig en hulpvaardig te zijn. Voor het kringgesprek zijn er algemene afspraken gemaakt over op een bepaalde manier je hand opsteken zodat iedereen weet wie iets wil vragen of zijn eigen verhaal wil vertel len. Dus Tjeerd kan niet meer voor zijn beurt kletsen.
Juf vindt dat onze gesprekken hebben geholpen: volgens haar zitten we op één lijn.
